Το μυρίπνοο αυτό άνθος της Πελοποννήσου και άξιο θρέμμα όλης της Ελλάδας, γεννήθηκε στο Σοπωτό Καλαβρύτων από γονείς πτωχούς αλλά πιστούς χριστιανούς, οι οποίοι κατά το Άγιο Βάπτισμα του έδωσαν το όνομα Παναγιώτης.

Μικρό ακόμα παιδί αναχώρησε από την πατρίδα του και πήγε στην Πάτρα, όπου έμαθε την τέχνη του σανδαλοποιού. Εκεί παρέμεινε 14 χρόνια εργαζόμενος και ζώντας τίμια και καθαρά. Έπειτα επέστρεψε στην επαρχία του και συγκεκριμένα στα Καλάβρυτα· εκεί ενοικίασε ένα κατάστημα για να εξασκεί την τέχνη του. Σε ανύποπτο όμως χρόνο κλείστηκε στη φυλακή από τους ιδιοκτήτες του εργαστηρίου, γιατί ζητούσαν παραπάνω από τα συμφωνηθέντα. Ο Παύλος, λοιπόν, μη θέλοντας να δώσει περισσότερα είπε: «Τούρκος να γίνω αν δώσω περισσότερα»· ύστερα όμως, αναγκάστηκε και πλήρωσε το ζητούμενο ενοίκιο.

Το κακό συνεχίστηκε, όταν με μερικούς φίλους του γυρνούσαν στα μέρη της Τρίπολης και για να περνούν καλά και να διασκεδάζουν έλεγαν ότι είναι Τούρκοι. Μετά από λίγο όμως συναισθάνθηκε το αμάρτημά του και μετανιωμένος εξομολογήθηκε σε Πνευματικό, ο οποίος τον παρηγόρησε, τον ενθάρρυνε και τον συμβούλευσε να μην απογοητεύεται. Η ψυχή του Παύλου όμως δεν αναπαύτηκε, γι᾿ αυτό έτρεξε στο Άγιον Όρος και συγκεκριμένα στη Μονή της Μεγίστης Λαύρας. Εκεί βρήκε κάποιον συμπατριώτη του Μοναχό, ονόματι Τιμόθεο, ο οποίος τον δέχτηκε με χαρά και τον δίδαξε τα περί της μοναχικής ζωής. Ύστερα από ασκητική ζωή και δύο μετακινήσεις στην Ι. Μ. Αγ. Παντελεήμονος και στην Ι. Σκήτη της Αγίας Άννης, έγινε Μεγαλόσχημος Μοναχός.

Με εφόδιο το Μέγα και Αγγελικό Σχήμα και προπαντός την ευλογία του Πνευματικού του Πατέρα ξεκίνησε για το μαρτύριο με μεγάλη χαρά και θεϊκό ζήλο. Έχοντας ιερό σκοπό να μαρτυρήσει στην Τριπολιτσά πήγε αρχικά στη μονή του Μεγάλου Σπηλαίου όπου παρέμεινε σαράντα ημέρες. Κατόπιν πήγε στο Ναύπλιο για να βρει έναν εξάδελφό του, ο οποίος είχε εξισλαμιστεί. Εκείνος αρχικά δεν ήθελε να μεταπειστεί φοβούμενος τα μαρτύρια, κατόπιν όμως επανήλθε στην Ορθόδοξη Πίστη και ο Παύλος επιζητώντας το μαρτύριο παρουσιάστηκε στον Κριτή και συνομίλησε μαζί του περί Ορθοδόξου Πίστεως, στηλιτεύοντας μάλιστα την πίστη των Αγαρηνών! Αλλά δεν κατάφερε να φθάσει στο μαρτύριο, γιατί εκδιώχθηκε απ᾿ εκεί. Ο Παύλος κατευθύνθηκε στο Άργος και μία νύχτα που κοιμόταν του παρουσιάστηκε ο Νεομάρτυρας Δημήτριος λέγοντάς του: «Χαίρε συναθλητά Παύλε, κοίταξε να πας στην Τρίπολη, να τελειώσεις τον υπέρ της Πίστεως αγώνα σου, για να στεφανωθείς στην επουράνια Βασιλεία, ώστε να γευθούν οι ψυχές μας την ίδια πνευματική χαρά».

Κατόπιν τούτου πήγε στην Τριπολιτσά και δίχως αναβολή παρουσιάστηκε στον μουφτή και ομολόγησε με θάρρος την μόνη αληθινή Πίστη, την αγία Πίστη στον Κύριο Ιησού Χριστό. Οι Τούρκοι ακούγοντας την ομολογία όρμησαν ομόφωνα εναντίον του και αφού τον φυλάκισαν για λίγες ώρες, τον έβγαλαν έξω με χτυπήματα και μαστιγώσεις και τον αποκεφάλισαν στις 22 Μαΐου 1818. Το ιερό του λείψανο για περισσότερη αισχύνη το πέταξαν στον βόθρο του στρατώνα του Σαραγιού. Από εκεί το έκλεψαν θαρραλέοι χριστιανοί και το έθαψαν κρυφά. 

Η μνήμη του Αγίου Παύλου του Νέου Οσιομάρτυρος εορτάζεται στις 22 Μαΐου.